Volkomen zuivelboek - Kast vol kookboeken 22

Voor meer informatie over het project "Mijn kast vol kookboeken", klik hier. 

Laatst mocht ik voor vijf euro ergens een tas kookboeken ophalen. Meestal is dat een goede investering: het grootste deel kan naar de kringloop, de pareltjes haal ik eruit. Deze keer viel het een beetje tegen, het waren bijna allemaal vreselijk ouderwetse, vergeelde boeken. Oubollige recepten met gelei... ik heb er maar twee gehouden van een tas vol.

Maar ouderwets is niet altijd negatief. Sommige ouderwetse boeken zijn ouderwets ambachtelijk, of bevatten mooie traditionele recepten. En dat geldt tot mijn verrassing voor dit "volkomen zuivelboek". De volkomen-boeken zijn uitgaven van Albert Heijn, in de zeventiger jaren van de vorige eeuw. Ik heb gezocht naar een verklaring van dat "volkomen", maar zelfs de erfgoedsite van de Albert Heijn meldt daar niks over. (Leuke site trouwens.) Ik houd het er maar op dat het net zoiets betekent als "basiskookboek" of "kookbijbel". De boeken bevatten allerlei productinformatie naast een hele serie recepten. Het grappige is dat je nergens aan kunt zien dat het van Albert Heijn komt, alleen in de colofon. Geen merkproducten en sluikreclame. 

Illustratie in het boek

Ook bijna geen foto's, trouwens. Wel wat getekende uien en lepels, maar de meeste recepten moeten het zonder illustratie doen.

Het volkomen zuivelboek, uit 1978, gaat over melkdranken, melksauzen, melksoepen, pap, vla, pudding, en recepten met karnemelk, room, yoghurt, kwark, boter en kaas. En dan nog veel meer kaas. En kaas.

Wat je dan langs ziet komen, is bijvoorbeeld saffraanmelk, melkpunch, stroopsaus, beschuitpap, engelse custard, hangop, roomborstplaat, allerlei yoghurtmarinades, kwarkgebak, kaassoesjes, kaasfondue.

Je moet overigens wel een beetje uitkijken met de ouderwetse omgang met ingredienten. Er staat in het boek: "ricotta wordt in ons land in receptuur vaak door kwark vervangen". En in een recept worden er balletjes gerold van kwark... Een beetje opletten moeten we dus wel, veertig jaar na uitgave.

Mijn dochter vond dat het recept dat ik gekozen heb uit dit boek, er niet in had mogen staan. Er zit gewoon 200 gram kaas in. Hongaarse kip met kaas. Maar daarom heb ik gelijk ook maar een nagerecht erbij gemaakt: hopjesvla. Dat is dan wel weer echt zuivel.

Hier komen de recepten. Ik heb de eerste letterlijk overgenomen, inclusief de oude spelling. Onderaan staan mijn opmerkingen. 

Hongaarse kip met kaas

200 gram geraspte belegen kaas
800 gram kippeborstvlees
zout
2 eetlepels olijfolie
200 gram gewone rijst
5 dl kippebouillon (van 1 kippebouillontablet)
150 gram doorregen spek in kleine dobbelsteentjes gesneden
3 uien, gesnipperd
1 rode paprika, fijngesneden
250 gram champignons, in plakjes gesneden
3 eetlepels tomatenpuree
1 eetlepel paprikapoeder
zout
peper
boter

Wrijf het kippevlees in met zout. 
Verhit de olie en schroei het vlees daarin rondom snel dicht.
Voeg een scheutje water toe en stoof het vlees 15 minuten op een zacht vuur.
Doe de rijst bij de kokende kippebouillon en laat dit 15 minuten zachtjes doorkoken. 
Smelt het spek in een pan. Voeg de uisnippers toe en fruit ze lichtbruin. Doe ook de paprika en champignons erbij en laat ze even meefruiten. Roer de tomatenpuree en paprikapoeder door de massa en neem daarna de pan van het vuur.
Haal het gare kippevlees uit de andere pan en snijd het in stukjes. 
Doe het vlees met de braadolie en het vocht bij het uimengsel. Breng op smaak met zout en peper. Maak de rijst met een vork los en meng deze door de massa. 
Doe het mengsel over in een beboterde ovenvaste schotel en strooi er de kaas over. 
Zet de schotel gedurende 20 minuten op het rooster in het midden van een voorverwarmde oven (225°C, gasoven stand 5) of 10 minuten onder het midden van een voorverwarmde grill, totdat de inhoud door en door warm is en de kaas goudgeel van kleur. 
Geef deze schotel als hoofdgerecht met een salade of verse groente. 

Opmerkingen:
- kippeborstvlees is gewoon kipfilet
- gebruik geen extra vierge olijfolie als je gaat verhitten
- ik weet niet wat gewone rijst was in die tijd, maar ik gebruik zilvervliesrijst
- je kookt de rijst natuurlijk gewoon volgens de aanwijzingen op de verpakking
- je kunt gewoon rood-witte spekblokjes gebruiken, dat is doorregen spek
- er staat dat je het spek moet smelten. Dus het vet moet eruit smelten maar je bakt het niet hard of bruin.

En, was het lekker?
Ja, ik vond het lekker. Eenvoudig en smakelijk. Bezuinig vooral niet op zout, peper en paprikapoeder! En als je tijd tekort komt, skip dan rustig de stap in de oven, en smelt je geraspte kaas gewoon door het warme eten op je bord. 

De foto's laten vandaag wat te wensen over. Maak het gewoon zelf als je wilt zien hoe de hopjesvla eruit ziet :-)

En dan nu de hopjesvla

Dit recept is losjes gebaseerd op het boek. Ik heb de rauwe eiwitten weggewerkt, en oploskoffie gebruikt in plaats van "sterk koffie-extract". Bovendien heb ik slagroom gebruikt in plaats van koffieroom.

5 dl melk
2 1/2 dl slagroom
30 gr maizena
mespuntje zout
120 gr suiker
eierdooier
1 eetlepel oploskoffie

Meng maizena, zout en eierdooier met een beetje van de koude melk, en roer de klontjes er helemaal uit.
Doe de suiker in een pan met dikke bodem, een mooi glad laagje suiker. Laat op matig vuur karamelliseren tot hij mooi goudbruin is, zonder te roeren.
Giet er een beetje heet water bij, tot het niet meer schuimt. 
Doe de melk en de room bij de karamel, en verwarm al roerend, tot de melk goed heet is en de karamel opgelost. 
Doe een paar eetlepels hete melk bij het maizenapapje, roer goed, en voeg dit dan toe aan de hete melk. Voeg ook de oploskoffie toe.
Blijf roeren, breng aan de kook, en kook een minuutje door. 

Serveer met versgeklopte slagroom. 

En, was het lekker?
Wij vonden het heel erg lekker. Een sterke smaak van karamel en koffie, lekker dik en romig. En genoeg voor vier of vijf personen.